سال ۱۵۵ هجری قمری

سال ۱۵۵ هجری قمری
< ۱۵۶ - ۱۵۴ >
۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراق منصور عباسی
امویان در اسپانیا عبدالرحمن الداخل
باوندیان بر بلندی‌های طبرستان شروین اول ابن سرخاب دوم
وقایع مهم
مقابله امویان با قیام شقنا بن عبد الواحد
قتل ابن ابی العوجاء، توسط عباسیان
وفات‌ها
جارود بن عَمْرو طائی کوفی
(به قولی) فطر بن خلیفه کوفی

سال ۱۵۵ هجری قمری یکصد و پنجاه و پنجمین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با امامت امام کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.

در این سال، منصور عباسی از سلسله عباسیان بر عراق، و عبدالرحمن الداخل از دودمان امویان، بر اسپانیا حکومت می‌کردند.

روز نخست این سال، یعنی جمعه ۱ محرم، مصادف است با ۲۵ آذر سال ۱۵۰ هجری شمسی و ۱۷ دسامبر سال ۷۷۱ میلادی. روز پایانی سال، یعنی سه‌شنبه ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با ۱۴ آذر سال ۱۵۱ هجری شمسی و ۵ دسامبر سال ۷۷۲ میلادی.

امامت

سال ۱۵۵ق، با سال‌های ۱۵۰ و ۱۵۱ هجری شمسی مطابق است. این سال یکی از سال‌های امامت ۳۵ سالهٔ امام کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان بود. امام کاظم(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود. در این سال فرزندش امام رضا(ع)، در حدود پنج سال داشت.

حکومت‌ها

در سال ۱۵۵ق، منصور عباسی (حکومت ۱۳۶-۱۵۸ق)، خلیفه دوم از سلسله عباسیان، بر عراق به پایتختی بغداد حکومت می‌کرد. گستره حکومت او در این دوران شامل مدینه، مکه، طائف، افریقیه (تقریبا تونسمصر، ارمینیه، مغرب، موصل، الجزیره، خراسان و سند نیز می‌شد.

امویان نیز با حکومت عبد الرحمن اوّل ابن معاویه، ملقب به داخل (حکومت ۱۳۸-۱۷۲ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا)، به پایتختیِ قُرْطُبه حکومت می‌کردند.

در این سال، شروین اول ابن سرخاب دوم (حکومت: ۱۵۵-پیش از ۲۰۱ق) از سلسله باوندیان بر بلندی‌های طبرستان و گیلان حاکم شد. پیش از او پدرش سرخاب دوّم ابن مهر مردان (حکومت: ۱۳۸-۱۵۵ق) بر این منطقه حاکم بود.

رویدادها

سیاسی

نظامی

  • مقابله امویان با قیام شقنا بن عبد الواحد در اندلس (قیام بربرها)، که در آن بربرها پیروز شدند. شقنا بن عبد الواحد خود را منتسب به حضرت فاطمه(س) و امام حسین(ع) می‌دانست.

اجتماعی دینی

  • اعتراف ابن اَبی العَوجاء زندیق، به جعل چهار هزار حدیث.
  • قتل ابن ابی العوجاء، توسط عباسیان و به دار آویختن جنازه او.
  • ایوب بن زیاد در زمان خلافت منصور عباسی، مسجد جامع یهودیه یا همان مسجد جامع اصفهان را کنار قصر خود در محلی به نام یهودیه ساخت و منبری در آن نهاد و کنار آن بازاری ایجاد کرد.

درگذشت‌ها

پانویس

  1. ، با حساب.
  2. ، با حساب.
  3. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  4. سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۴۶۱، ۴۶۴ و ۴۶۵.
  5. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۷.
  6. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.
  7. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۳.
  8. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۵.
  9. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۵.
  10. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۵.
  11. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۳.
  12. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  13. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۳.
  14. ترمانینی، احداث التاریخ الاسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۴۳.
  15. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۳.
  16. ابن تغری، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۰.
  17. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۴۵.
  18. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ص۳۳۸ و ج۸، ص۸۶.
  19. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  20. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  21. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶ ، ص۸.
  22. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۴۴۳.
  23. ابن عماد، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.
  24. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ص۶۰۵ و ۶۰۶.
  25. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۲.
  26. طبری، تاریخ الطبري، بیروت، ج۸، ص۴۸.
  27. طبری، تاریخ الطبري، بیروت، ج۸، ص۴۸.
  28. ابونعیم اصفهانی، ذکر اخبار اصبهان، ۱۹۳۴م، ج۱، ص۱۶.
  29. مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۱۴، ص۱۶۰.
  30. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
  31. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱۰، ص۵۷.
  32. ابن قانع بغدادی، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۱۰۱۲.
  33. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۴۴.
  34. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۲۶.
  35. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۶۱۱.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، ۱۳۸۵ق.
  • ابن قانع بغدادی، عبد الباقی‏، معجم الصحابة، به تحقیق خلیل ابراهیم قوتلای، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۴ق.

ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصبهان، مدینة لیدن، مطبعة بریل، ۱۹۳۴م.

  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ:سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق، به تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
  • ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، به تحقیق جمال‌الدین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری‏، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏، ۱۴۱۰ق.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • ترمانینی، عبد السلام، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین؛ یشمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی مع ترجمة لأشهر الأعلام و تعریف بالمواقع و البلدان، دمشق، طلاس، ۱۴۰۸ق.
  • تفرشی، مصطفی بن حسین‏، نقد الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث‏، ۱۳۷۷ق.
  • جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
  • سبط ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، به تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت (ع)، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • شوشتری، محمدتقی‏، قاموس الرجال‏، به تحقیق موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه‏، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۴۱۰ق.
  • طبری، محمد بن جریر، ، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
  • عواد، کورکیس‏، خزائن الکتب القدیمة فی العراق منذ أقدم العصور حتی سنة ۱۰۰۰ للهجرة، بیروت، دار الرائد العربی‏، ۱۴۰۶ق.
  • مامقانی، عبدالله‏، تنقیح المقال فی علم الرجال، به تحقیق محی‌الدین مامقانی و محمدرضا مامقانی، قم‏، موسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث‏، ۱۴۳۱ق.
  • نمازی شاهرودی، علی‏، مستدرکات علم رجال الحدیث‏، تهران‏، فرزند مولف، ۱۴۱۴ق.